Sorry, this entry is only available in Vietnamese. For the sake of viewer convenience, the content is shown below in the alternative language. You may click the link to switch the active language.
Đái tháo đường thai kỳ được định nghĩa là tình trạng bất dung nạp đường ở nhiều mức độ khác nhau, được chẩn đoán lần đầu tiên trong thai kỳ. Đây là tình trạng nguy hiểm cho cả mẹ và bé nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này đề cập tới cách xây dựng chế độ ăn đêm đúng đắn cho mẹ bầu để phòng ngừa đái tháo đường thai kỳ.
Xây dựng chế độ ăn phòng tránh tiểu đường thai kỳ
Phân bổ năng lượng trong ngày cho mỗi bữa ăn được khuyến cáo trong Đái tháo đường thai kỳ
Bữa sáng: 10% tổng năng lượng
Bữa trưa: 30% tổng năng lượng
Bữa tối: 30% tổng năng lượng
Các bữa ăn nhẹ: 30% tổng năng lượng
Trong đó:
Chất bột đường: 33–40%
Chất đạm: 20%
Chất béo: 40%
Các mẹ bầu nên chia nhiều bữa nhỏ trong ngày, thường là 6 bữa ăn, gồm 3 bữa chính và 2-3 bữa phụ. Các bữa ăn nên cách nhau ít nhất 2 giờ để có thể đo được nồng độ đường huyết 2 giờ sau ăn. Khoảng cách giữa bữa ăn tối cuối cùng và bữa ăn sáng hôm sau tốt nhất không nên kéo dài quá 10-12 giờ.
Chú ý đặc biệt đến bữa ăn sáng, vì nếu ăn một số lượng lớn chất bột đường trong bữa sáng có thể làm tăng nhanh mức đường huyết. Các khuyến cáo sau đây giúp duy trì mức đường huyết bình thường vào bữa ăn sáng:
Giới hạn lượng bột đường ăn vào chỉ từ 15-30g
Tránh sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều chất bột đường như bánh ngọt có xi-rô hay ngũ cốc ngọt …
Lựa chọn thực phẩm cho bữa ăn sáng chứa nhiều đạm: phô mai, trứng, thịt nạc, bơ đậu phộng, sữa chua ít béo, hoặc một lát bánh mì nướng nguyên hạt.
Nên tránh sử dụng nước ép trái cây, thay vào đó là nước lọc.
Bữa ăn sáng nên bao gồm các loại thực phẩm giàu protein như phô mai, trứng, thịt nạc…
Nhóm thực phẩm giàu chất xơ phòng bệnh tiểu đường thai kỳ
Lượng chất xơ nên vào khoảng 14 g/1000kcal/ngày (25-30 g/ngày), dựa vào đánh giá của chuyên gia dinh dưỡng. Các thực phẩm giàu chất xơ giúp kiểm soát mức đường huyết vì chất xơ bị tiêu hóa chậm và làm chậm hấp thu dưỡng chất. Do đó bệnh nhân đái tháo đường thai kỳ nên được khuyến khích sử dụng thực phẩm giàu chất xơ.
Chất xơ có nhiều trong các loại thực phẩm sau:
Các loại thực phẩm nguyên hạt có giá trị dinh dưỡng cao và giàu chất xơ. Nhận biết các thực phẩm này qua nhãn dán “được chế biến từ 100% nguyên hạt” trong bánh mì, bánh cracker, hay mì ống. Nên sử dụng bột ngũ cốc, gạo lức, lúa mì thay cho gạo trắng.
Trái cây tươi chứa nhiều chất xơ và dinh dưỡng, nhưng đồng thời cũng chứa một lượng chất bột đường. Nên ăn trái cây tươi hơn dùng nước ép. Bệnh nhân nên dùng bưởi, quýt, cam là ác loại trái cây giàu vitamin A, vitamin C – là thành phần dưỡng chất trong thai kỳ.
Rau cải: nên chọn các loại rau cải có màu xanh đậm, đỏ sậm, vàng sậm, màu cam.
Các loại đậu cũng là nguồn cung cấp nhiều chất xơ.
Khi ăn đêm các mẹ bầu không nên ăn các loại trái cây chua, ngũ cốc hay bánh mì do có thể làm đầy bụng. Nên ăn các thức ăn nhẹ nhàng như các loại đậu, bánh cracker..
Nhóm thực phẩm giàu chất đạm phòng tiểu đường thai kỳ
Các thực phẩm giàu chất đạm không làm tăng mức đường huyết, nên được sử dụng trong 3 bữa ăn chính.
Thịt gia cầm, thịt nạc (bò, heo) chứa ít chất béo bão hòa.
Các loại hạt là nguồn thực phẩm giàu protein nhưng ít chất béo bão hòa.
Trứng (nấu chín kỹ) cũng là nguồn giàu protein và dễ chế biến cho vào mỗi bữa ăn.
Cá thường ít chứa chất béo bão hòa là nguồn protein tốt cho sản phụ
Đêm khuya các mẹ bầu nên ăn món đạm nhẹ nhàng như các loại hạt: óc chó, macca… Trứng có thể được lựa chọn ăn khuya nhưng cần nấu chín kĩ tránh hôi tanh.
Tránh nguy có tiểu đường thai kỳ, thai phụ nên ăn ít nhóm thực phẩm có ít chất bột đường
Thực phẩm chứa chất bột đường có ảnh hưởng nhiều nhất lên đường huyết. Vì vậy, việc kiểm soát lượng bột đường đưa vào mỗi ngày là rất quan trọng. Nên lựa chọn các loại thực phẩm chứa ít bột đường như các loại đậu, hạt và rau củ. Những thực phẩm này vừa cung cấp tinh bột vừa bổ sung chất xơ rất tốt cho sản phụ.
Thực đơn đêm khuya nên là các lại hạt có thể ăn ngay và ít như hạt óc chó…
Nhóm thực phẩm giàu vitamin tốt cho tiểu đường thai kỳ
Nhu cầu Vitamin và khoáng chất cơ bản hàng ngày của sản phụ là
Sắt: 27 mg/ngày.
Acid Folic: 400 mcg/ngày trong viên bổ sung và 400 mcg/ngày qua thức ăn, sử dụng 800 mcg-1mg acid Folic/ngày giúp làm giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh (khởi đầu trước khi có thai với liều 400 mcg/ngày).
Canxi: 1000 mg/ngày (1300 mg/ngày nếu thai phụ < 19 tuổi).
Các loại vitamin được cung cấp thông qua các nhóm thực phẩm khác. Buổi tối không nên ăn các thực phẩm chứa nhiều vitamin C gây cồn cào, đầy hơi khó ngủ.
Hy vọng bài viết giúp bạn đọc nhất là các sản phụ có thêm kiến thức để xây dựng chế độ ăn phù hợp cho bản thân. Thông qua đó có thể ngăn ngừa hay giảm biến chứng của đái tháo đường thai kỳ.
Kiểm soát tiểu đương thai kỳ
Để kiểm soát tốt tiểu đường thai kỳ các mẹ nên kiểm tra thường xuyên chỉ số đường huyết tại nơi các mẹ đặt lịch khám định kỳ. Ngoài ra các mẹ có điều kiện có thể mua và sử dụng máy đo đường huyết tại nhà. Nên mua hãng có uy tín và sản phẩm được sử dụng công nghệ mới nhất.
FaCare là nhà cung cấp sản phẩm máy đo đường huyết của tập đoàn TaiDoc, một trong 5 tập toàn sản xuất thiết bị y tế lớn nhất toàn cầu. Máy đo đường huyết và máy đo đa thông số 5 trong 1 đều sử dụng công nghệ mới nhất của MedNet GmbH (CHLB Đức). Các mẹ có thể tham khảo thêm tại đây